Te zien t/m 30 maart 2025 – Museum Boijmans van Beuningen (depot)
Museum Boijmans Van Beuningen presenteert – alleen nog t/m 30 maart 2025 – een exclusieve selectie van publieksfavorieten in het Depot. De tentoonstelling ‘Lievelingen’ bestaat uit zo’n tachtig werken, echte hoogtepunten uit de museumcollectie.
De werken in ‘Lievelingen’ geven een mooi overzicht van de verzamelgeschiedenis van de schilder- en beeldhouwkunst van Museum Boijmans Van Beuningen. Bijzonder is dat het publiek de selectie mede heeft kunnen bepalen.
175 jaar Boijmans: feestelijk uitpakken
De hoogtepunten uit de schilderijencollectie kun je gewoonlijk zien in de zalen van het museum. Nu het museumgebouw al ruim vijf jaar dicht is voor renovatie tonen we de zeventig allermooiste in het Depot, in het kader van ons 175-jarig jubileum.
Sommige schilderijen behoren al 175 jaar tot de hoogtepunten, zoals Het korenveld van Jacob van Ruisdael, dat onderdeel was van de collectie van Frans Boijmans. Vele andere meesterwerken, waaronder De toren van Babel van Pieter Bruegel, werden in 1958 verworven als onderdeel van de verzameling van D.G. van Beuningen. Behalve de twee naamgevers van het museum droegen tal van anderen bij aan de collectie, zoals Marie Tak van Poortvliet die in 1936 Kandinksy’s Lyrisches naliet. Dankzij steun van velen konden daarnaast werken worden verworven als Rembrandts Titus aan de lezenaar en Magritte’s La reproduction interdite, die onmiddellijk publiekslievelingen werden en dat altijd zijn gebleven.
Hoogtepunten uit de verzameling vormgeving en design vind je in de vitrines in het atrium. Werken op papier behoren tot het beste wat het museum te bieden heeft, maar kunnen vanwege de lichtgevoeligheid alleen in kortdurende presentaties worden getoond. Foto’s worden afgesloten bewaard. Je kunt een aanvraag indienen om werken uit deze collecties te bekijken. De film- en videocollectie kan worden bewonderd in speciale kijkcabines.
Publiekslievelingen
Bezoekers hebben de afgelopen jaren hun hoogtepunten uit de collectie gekozen. Favorieten, waaronder Charley Toorops Zelfportret, zijn opgenomen in de Lievelingen-selectie.
Wat een hoogtepunt is, staat niet voor eeuwig vast. Wat het meest geliefd wordt, kan uit de gratie raken. Of andersom: een depotstuk kan worden herontdekt. De schilderijen in Lievelingen spreken vaak al generaties lang tot de verbeelding. Andere zijn nog maar net in het hart gesloten, zoals Miró’s Peinture-poème (in 2022 aangekocht). Ook tonen we enkele werken die het publiek nog nauwelijks heeft kunnen zien: worden dat lievelingen van de toekomst?
‘Glazen ezels’ van Lina Bo Bardi
Voor deze bijzondere tentoonstelling in het Depot werken we met ‘glazen ezels’, een presentatievorm die is bedacht door de Italiaans-Braziliaanse architect Lina Bo Bardi (Rome 1914 – São Paulo 1992). Zij bedacht de glazen ezels voor het nieuwe gebouw van het Museu de Arte de São Paulo (1968). Ze wilde schilderijen hiermee ontdoen van hun ‘heilige’ karakter: het zijn immers handgemaakte objecten die ook een achterkant hebben.
De schilderijen hangen niet aan de wand, maar aan staanders in de vrije ruimte. Vanwege het transparante glas zie je ook de achterkant, die informatie geeft over het materiaal, de techniek en de herkomst van de schilderijen. Lang niet alle hoogtepunten uit de museumcollectie zijn opgenomen in de presentatie.
Achterkanten van schilderijen: welke verhalen vertellen ze?
De achterkant zegt veel over hoe een schilderij is gemaakt. Je kunt zien of het is geschilderd op paneel (hout) of op doek (linnen). Is ook de achterkant beschilderd? Dan was het werk vroeger waarschijnlijk onderdeel van een altaarstuk dat je aan beide kanten kon bekijken. De achterkant zegt meestal ook iets over de restauratie van een schilderij. Een dun paneel kan zijn ‘geparketteerd’ (verstevigd met latten). Een schilderij op linnen kan zijn ‘bedoekt’(aan de achterkant beplakt met een nieuw doek). Soms zijn er ook kleine reparaties zichtbaar.
Op bijna elke achterkant zie je bovendien opschriften, nummers, etiketten of zegels van rode was. Dat zijn meestal de merktekens van vroegere eigenaars van het schilderij. Ook zitten er op de achterkant van een schilderij vaak heel wat stickers van andere musea. Zo kun je te weten komen op welke tentoonstellingen het ooit te zien was.